Home
KASHBA Asiatica
Ais Loupatty & Ton Lankreijer
Staalstraat 6
1011 JL Amsterdam
Open 12:00 – 17:00
Zondag / Sunday 14:00 - 17:00
Contact:
31-20- 6 23 55 64
- Het zou me niet verbazen als uw familienaam Perelman is, grapte ik tijdens een van haar bezoeken.
‘Nee, maar ik woon wel in Zuid,’ schoot ze terug. Om het half jaar kwam ze een parelsnoer kopen.
Het is wellicht wat boud om hardop te beweren, maar teruggave van erfgoed heeft met het slavernij-verleden gemeen dat het de meeste mensen geen donder kan schelen.
Men maakt zich immers niet of nauwelijks druk over de huidige (loon)slavernij in Azië en Afrika – zelfs niet in de betreffende ‘slachtoffer-landen’ zèlf – ook al vallen er doden bij.
Idem dito: wat heeft teruggave van erfgoed voor zin als roof gewoon doorgaat?
Teruggave van geplunderd erfgoed is vanzelfsprekend. Toch ligt daar vaak meteen al een onoverkomelijk probleem:
teruggeven aan wie?
Kom maar halen roepen sommige wetenschappers.
Het maakt niet uit of de voorwerpen uit Azië, Afrika of Amerika stammen. Als de intentie erachter hetzelfde is, liggen ze bij elkaar in dezelfde vitrine.
Ook de inrichting van het museum is radicaal anders dan overal elders. Het maakt het Pitt Rivers in Oxford tot een opmerkelijk, aandoenlijk museum
Ondanks alles.
In het Pitt Rivers Museum boek staat
een negentiger jaren verslag over
hoe gecompliceerd het terugeisen van erfgoed kan zijn
en een tamelijk hilarisch verloop kan krijgen.
Duizenden jaren oud, uit de lucht gevallen, onbekend proces..
In Chiang Mai stond tussen schoolboeken de uitgave ‘Ancient Jewellery of Myanmar’.
Het boek geeft meer inzicht in het ontstaan van Tibetaanse Dzi Kralen
Naar een mysterie kun je slechts verwijzen. Een andere dimensie kun je slechts verzinnebeelden.
Over het zoeken naar antwoorden op vragen omtrent geboorte, leven en sterven – en hoe eendimensionaal het vertrouwen de laatste eeuw op de wetenschap is gesteld.
Heiligen, helden en ander hersenschimmen. Over symboolblindheid.
Begin zestiger jaren maakte de kunstenaar Khadga Raj Shakya vier levensgrote exemplaren Van Avalokiteshvara met behulp van de verloren-was methode.
Achteraf lijkt het alsof één van de vier beelden zich bewust zo’n zestig jaar schuil hield totdat de juiste bestemming zich aandiende.
Ondertussen ontstond er wel een verhaal omheen.
Als boerenzoon lag z’n bestemming in de omringende terrasbouw. Hij behoorde daarom niet tot de traditionele kaste der beeldenmakers. Toch wist de
"Bedaarde Schepper van toornige goden'omwegen z’n fascinatine voor modelleren vorm te geven. Zijn specifieke stijl kwam uiteindelijk terecht in tempels en musea in vele landen.
Vader, zoon en een schoolproject.
Enige tijd terug kregen we een uniek boekwerk onder ogen: prachtig uitgevoerd en een eenmalige uitgave van slechts één enkel exemplaar.
Het schoolproject trof ons als een pracht-voorbeeld van wat er qua ‘kunst & kind' nog meer mogelijk is dan het geijkte gekleuter in de diverse (wereld)musea.
De Nigeriaans activist roept: ‘Van ons gestolen!’ De Engelse professor reageert: ‘Ja, kom maar halen!’
Is er dan nog ruimte om wat meer te begrijpen van de fascinerende ontstaansgeschiedenis of om misschien mede vanuit de voorwerpen zèlf te redeneren –– en andere nuances?
Met de nodige scepsis wachtten iedereen met een achtergrond in Nederlands-Indië het dekolonisatie-onderzoek af.
Per slot hebben zij inmiddels ruime ervaring met de landelijke pers. De waan van de dag, maar ook de geschiedenis wordt in de media vaak samengevat in kreten en krantenkoppen.
Veel minder aandacht kreeg het rapport eerder gepubliceerde van De Nederlandse Bank
Ten onrechte. Always follow the money.
Recentelijk verscheen er een kleine vloed aan boeken over kolonialisme en slavernij – tien jaar geleden nog tamelijk 'een non-issue'.
Wat opvalt is dat studies als die van Hans Derks (Verslaafd aan opium, de VOC en het Huis van Oranje als drugdealers) of Ewald Vanvugt (Roofstaat, wat iedere Nederlander moet weten) nog steeds gemeden worden.
Stilzwijgend Profijt deel 1 t/m 3
Verstrikt in identiteiten Afgelopen 28 oktober 2020 publiceerde NRC de bijdrage: ‘Dekoloniseer het Molukse verhaal van trots en verraad’, geschreven door fotograaf Geronimo Matulessy.
Het eindigde met de oproep: 'We moeten ons losmaken van de postkoloniale, afhankelijke houding. In het reine komen met onze dubbele identiteit van onderdrukkers en onderdrukten.’
Drie maanden reisden we in 1984 de Molukse eilanden-groepen af. Van Ternate tot Tanimbar.
Voor het maandblad Tjengkeh interviewde Ais vele repatrianten – gezinnen die op eigen initiatief waren teruggekeerd.
Het reisdoel bracht ons tot in de verste uithoeken van de Molukken. Dit leverde onder andere bijgaande zeven impressies op.
Van de vele z/w negatieven maakten we toentertijd een uitgebreide fotovideo, eveneens hier te zien in Vimeo, juga di Maluku. Inhoud Maluku ‘84
Wellicht is er per definitie een probleem met erfgoed als je er ‘nationaal’ voor zet. Standbeelden, symbolen, zelfs vederlichte roze-witte bloesemblaadjes wisten propagan-disten te manipuleren om hun belangen op te leggen aan de rest.
Het is niet eenvoudig uit te leggen hoe Japan rond 1900 van voorbeeldstaat voor heel koloniaal Azië ‘revolutioneerde’ tot een wrede, fanatiek-militaristische agressor. Met de eeuwenoude, kwetsbare kersenbloesem cultuur als leidraad, lukt dit Naoko Abe wonderwel.
Als iets fotogeniek is dan is het wel het korte de kersen bloesem seizoen Het boek moet de kleurenpracht node missen, zodat ik eindelijk mijn foto’s nuttig kan maken.
Het kind zou de 14de reïncarnatie van de dalai lama zijn, volgens enkele oudere monniken.
Twintig jaar later dient hij een land zo groot als West-Europa te leiden. Terwijl er juist in dat tijdsgewricht aan alle grenzen ervan met veel kabaal en geweld een volstrekt nieuwe wereld openbarst.
Met vele duizenden landgenoten moet hij ten slotte naar buurland India vluchten. Om vervolgens decennialang op zoek naar steun de wereld af te reizen –- en met de jaren in het westen het boegbeeld van het boeddhisme te worden.
Kortom,
het onvoorstelbaar wonderlijke leven
dat Tenzin Gyatso als kind kreeg opgelegd.
O ja, en ons reisje – op invitatie – naar zijn optreden in Lausanne
Op den duur neigt alles dat in huis aan de muur hangt behang te worden.
Japanners schijnen dit op te lossen door de meeste kunst in opslag te houden en regelmatig te wisselen - met een vers ikebana bloemstuk erbij of zo.
Of door te wisselen van lijst. Klooien met lijstjes
Cornelia Loupatty-Lopulissa
Uitgesproken tijdens de begrafenis op 9 april 2020,
ten overstaande van het maximaal toegestane
aantal van dertig familieleden.
De Geschiedenis van de Chinese
Keizer collectie - 8 afleveringen
Na een bezoek aan Taiwan vroegen we ons af: waarom bestaat er zowel in Beijing als in Tapei een ‘National Palace Museum’?
Beide musea tonen delen uit dezelfde eeuwenoude Chinese keizercollectie. Elk ander museum zou zich maar al te graag
met een dergelijk fantastische geschiedenis willen afficheren.
Toch was er zelfs in hun museumwinkels geen tekst of uitleg over te vinden. Duidelijk ligt het nog ‘te politiek gevoelig’ – afgezien wellicht van een stevige dosis oud zeer. En dus zochten we met deze serie de toedracht zelf een beetje uit.
Pas in 1997 verscheen het eerste geschiedenisboek in Taiwan – de scholen waren er blij mee. 'Onze samen-leving is steeds homogener geworden,' stelt het voorwoord, 'maar juist die aanname van gelijk-vormigheid moeten we vermijden als we het verleden willen begrijpen.’
Dat moet je zeker bij het zien van de levens-beschouwelijke vormenrijkdom in de 2. tempels op Taiwan: taoïsme, boeddhisme, shintoïsme, voorouder-verering… Anders kom je niet verder dan de gebruikelijke aanduiding: ‘Chinese volksreligie’.
Over het witte porselein – het zogeheten blanc de chine – en de tocht naar de tamelijk onbekende Dehua vallei in China.
Het zijn voornamelijk vrouwen die Gyanyin tot vorm brengen — en die ons enthousiast hielpen ze te exporteren zonder dat we een woord konden wisselen.
Op zoek naar Guanyin trokken we afgelopen november ook naar die andere, oudere porseleinstad in China:
Het maken van ambachtelijk, kunstzinnig porselein is fascinerend om te zien. Het was moeilijk om het aantal foto’s hier te beperken – en ach, waarom zou ik ook.
Om aan te geven hoe zeer porselein verweven is met de Chinese cultuur tevens twee anekdotes:
1: Hoe een Britse diplomatenvrouw zich rond 1900 niet weet te beheersen tussen al het keizerlijk porselein in de Verboden Stad,
2: Het Servies voor Mao en de stress die dat opleverde bij de communistische partij.
Een kunstwerk kan veel losmaken. Herinneringen zijn vaak verhalen die bij elke vertelling kunnen veranderen. Of met de tijd een andere context krijgen. De woorden worden opnieuw geproefd en heroverwogen.
Bodhidharma op Utrecht Centraal. Over alert blijven, over het verschil tussen kijken en beschouwen. Afgewisseld met bij toeval gevonden, prachtige tekeningen.
Een stel digibeten in China die met de huidige wereldwijde beeldtaal – het nieuwe Esperanto – maar weinig aankunnen.
Hoe meer je teweeg brengt tijdens je leven, des te groter karma je creëert. Goed of slecht karma, beide leiden tot wedergeboorte. Eeuwen geleden redeneerde men op de Indus-vlakte: hoe minder je overhoop haalt, hoe minder oorzaak en gevolg, hoe minder karma je creëert, des te groter de kans te ontkomen aan het almaar door-draaiende levenswiel der reïncarnatie.
Ondanks alle toegezegde hulp na de aardbeving van 2015 in Nepal hakten in 2018 de meeste vallei-bewoners zelf de knoop door.
Hoe dan ook: aan de slag.
Iets eenvoudig uitleggen is iets anders dan simplificeren.
Hoe onnodig grievend museale tunnelvisie kan zijn, is thans te zien op de tentoonstelling ‘Het leven van Boeddha’ in de Nieuwe Kerk te Amsterdam, ‘de weg naar nu.'
Inzicht komt doorgaans in een onbewaakt moment. Maar hoe creëer je een onbewaakt moment?
Door de bewaker te drogeren, meende Aldous Huxley in The Doors of Perception. Met LSD
Recentelijk schreef Michael Pollen hierover het boek ‘How to change your mind’ dat in feite handelt over how to silence your brain.
Over het ikke-van-ik.
Eeuwenoude bouwwerken en bomen
verenigen zich tot een prachtig landschap
vol vorm en kracht.
Angkor Wat en omgeving (Cambodja).
In het Tropenmuseum leggen falli het loodje,
want: denk aan de kinderen.
'Wat is een lingam, pap?’
De zilver route La routa de Plata
Waarom bestaan antieke Indiase, Chinese of Indonesische sieraden zo vaak uit Mexicaans muntzilver? Dat was althans m'n beginvraag. Die raakte rap ondergeschikt aan de vraag: waarom leidde uitgerekend zilver tot globalisering?
Hoezo Amsterdam het centrum van de wereld tijdens de Gouden Eeuw?
Het westers wereldbeeld gekanteld.
Van Chennai naar Kochi.
Inhoud met korte omschrijvingen over:
- de traditioneel kleurrijke godsbeelden waar de Indiase jet zich voor schaamt
- Pondicherry (Mirra en haar Aurobindo en ‘heliostat’) en Banyan de Verschrikkelijke
- de vuile was van de VOC – toch nog een nalatenschap
- de theetuinen van Munnar en de bomen van Kochi
- de onbegrijpelijk-prachtige, neolitische bouwwerken uit de Pallave dynastie
- en meer.
De heimlijk scharrelende vrouw was niet de eerste die langs deze mij onsympathieke wegop gepaste wijze toch afscheid wilde nemen van haar boeken.
Van de huiskamer naar een bijkamertje naar de schuur naar… hoe zet je oude vrienden aan de straat…?
Shangri La Tibet en mysterieuze staatjes in de Himalaya als Ladakh, Kashmir, Nepal, Sikkim en Bhutan, spraken pas echt tot de verbeelding na publicatie van James Hilton’s Lost Horizon uit 1933.
Over de tijd van de Dames der Theosofie (van Blavatsky en David-Neel tot Uyldert en Eversdijk-Smulders) en lama’s.
Geen paradijs zonder uitsluiting.
Volgens Hans & Josje moesten we op de terugweg uit Nepal eens een kijkje nemen in Prachuap Khiri Khan en dan vooral de groeten doen aan Henk van het restaurantje Milano, de enige ontbijtplek met een fatsoenlijke cappuccino.
'Zoals een kind dat een uur met een ingewikkeld stuk speelgoed bezig is; hij zegt niets, maakt geen enkel geluid. Hij is er volledig door geabsorbeerd.'
Over schoonheid.
Eigenlijk ben ik gitarist. Daarom ben ik 'n dagje hier.’
- Je treedt hier ergens op?
‘Ja, gisterenavond, in de Ziggo Dome.’
- Kunnen daar niet… tienduizend mensen in...?
‘Haha, ja. En uitverkocht! Niet voor mij, hoor. Maar goed, hij zal hier zo meteen wel binnnlopen.’
Een nagelaten koffer
Inhoud met korte beschrijvingen
Deel 1 -Indië -
Deel 2 Weg van daar ––
Deel 3 Terug, blijven of verder?
Deel 4 Naar de VS en Biafra
Deel 5 Verliefd in Bangla Desh
Nawoord Thuis aan de Oude Waal.
Extra: The Moluccans Aankomst van Indonesiërs in de Verenigde Staten in de jaren ’50-’60.
Over z'n jarenlange verblijf in een grot in India had ik van verschillende kanten wel gehoord, maar nog altijd vond ik het verhaal moeilijk te geloven toen hij eenmaal tegenover me zat.
Drie verhalen over er zijn en er tegelijkertijd ook weer niet zijn.
Er zijn drastische maatregelen nodig tegen de cultuurroof die het laatste decennium met name in Arabische landen plaatsvindt.
Andermans erfgoed, iedereens zorg.
De enkele Britse cadetten die met glazen plaatjes, een zwarte tent, een chemisch laboratoriumpje en twee dragers het subcontinent introkken, waren eigenlijk eerder gesponsorde avonturiers dan militaire spionnen.
In feite behoorden deze mobiele laboranten tot de allereerste reisfotografen, die – ondanks èn dankzij heersend imperialisme – uniek werk nalieten met allereerste, visuele informatie van de betreffende culturen.
Heel langzaam drong het tot me door dat juìst kwetsbaarheid die waardigheid en bekoring aan porselein geeft. Kwetsbaar en bekoorlijk als een kokerrokje op hoge hakken.
Over de ovens en werkplaatsen in Jingdezhen en Dehua waar al eeuwen Het Porselein vandaan komt.
Over de zeventiende eeuwse Père d’Entrecolles, over de hedendaagse keramist Edmund de Waal, oftewel over ‘porseleinzucht’.
Wordt Nepal ingelijfd als Indiase deelstaat, ontwikkelt zich een nieuwe burgeroorlog, hoeveel mensen dreigen er deze winter dankzij onverschillige politici van honger en kou om te komen en waarom wil de rest van de wereld zich er niet mee bemoeien?
En waarom wordt alle ingezamelde, internationale hulp voor slachtoffers van de aardbevingen aan de grens prompt tegengehouden?
Juichende kritieken. Van meet af aan liep het storm. Niets dan lof en bewondering van alle New Yorkse kunst-keuvelaars.
Totdat de recensie van ene Thomas McEvilley verscheen. De golden exhibition was op slag omstreden. Met ingezonden brieven probeerden de curatoren hun gezicht nog te redden.
Tevergeefs.
Eigenlijk riep ik altijd maar wat. Als iemand me vroeg naar de eigenlijke betekenis van een voorouder-beeld, vergeleek ik het gemakshalve met een familie fotoalbum.
Ik realiseerde me domweg niet dat ik daarmee zo’n zestig miljoen jaar evolutie tot een schriel stamboompje reduceerde; tot een stukje macramé van een paar luttele, genetische lijnen.
De meeste stambomen zijn beledigingen aan moeders.
Een simpele steen kan het meest elementaire symbool van menselijke vergankelijkheid verbeelden.
Alle aangebrachte tekst en versierselen liften een poosje mee richting eeuwigheid maar verweren lang voordat de gebeds- gedenk- of grafsteen zèlf tot sterrenstof verkruimelt.
Sacrale stenen in India, Nepal, Tibet, China en Japan.
Zelfs voor de verzamelaar die uitstallen als pronken afdoet, leidt het aanbrengen van enige orde in de verzameling tot schikken, situeren, stapelen, structureren, kortom zichtbaar maken.
Al naar gelang het assortiment uiteraard: het tonen van munten noopt tot heel andere afwegingen dan het laten zien van keramiek of oude auto’s – en toch ook weer niet.
‘Zelfs als men niet langer aan dingen is gehecht, dan nog speelt dat men eraan gehecht is geweest.’ (Marcel Proust)
Zie hier foto’s van verzamelingen, genomen door de betreffende verzamelaars zelf in hun eigen omgeving, waar geen selfie-makende museumbezoekers het zicht ontnemen.
In India verenigt men het ronde met het rechte in de lingam-yoni. In Tibet verbeeldt men wijsheid en compassie met twee copulerende lichamen: yab-yum.
In Nederland ziet men in dat alles slechts fysiek gerommel en gerampetamp en vervat men dit met een stalen gezicht in: ‘Zoiets doen wij hier niet.’
Over het jaarlijkse fallusfestival in Japan.
Een inkoopster uit Bombay – onstuimig mooi en modern – wierp in het voorbijgaan één blik op het Kashba visitekaartje en repte: 'What a graphic chaos! An Arab name, a Tibetan face, and an address in Amsterdam!’
Natuurlijk had ‘t kekke krengetje gelijk, maar wij, oudere garde, lieten een visitekaartje niet ontwerpenontstond, het met de jaren.. organisch, weetjewel.
Over de foto en de foutief gespelde naam Kashba.
Waarom werd de allereerste ansichtkaart van Nepal gedrukt in Luxemburg?
En wie nam de foto in de verboden vallei?
Het merendeel van de zevenhonderd miljoen postcards die in 1908 binnen de Verenigde Staten werden verstuurd, werd in Duitsland gedrukt.
Een oude ansichtkaart ontleed.
Jimmy Nelson’s Before they pass away pretendeert op te komen voor verdrukte culturen maar bespoedigt eerder de ondergang ervan.
Nelson registreert hun precaire bestaan niet. Hij arrangeert, positioneert en stileert de Ander als acteur in zijn opstelling. Waar kennen we dit toch van…?
Over waarom Nelsons foto’s zelfs kitsch voorbij gaan.
Langzaam drong het ter plekke tot me door:
- als Newarezen de mooiste boeddhistische beelden ter wereld maken,
- als zij zelf déze kunstenaar als de absolute meester van deze tijd beschouwen,
- dan zou deze oude man, op de lemen vloer voor me, in de rest van de wereld inmiddels wereldberoemd zijn.
Vlak voor de verkiezingen ging drie dagen de landgrens op slot. Een Indiase bruidegom die dit niet had voorzien, kreeg – na protest van heel zijn dorp – twee uur de tijd om samen met zijn vader alsnog de grens over te gaan om de bruid op te halen. Iedereen was verrast hoe redelijk de organisatie van duizenden stembussen in duizenden valleien verliep.
En de buitenlandse waarnemers deelden royaal schouderklopjes uit – vooral aan zichzelf.
Aan de ontbijttafel vliegen ingesproken stukjes Tibetaanse tekst heen en weer over de Himalaya. De receptionist onderhandelt via de smartphone met een Chinese handelaar over een oude trouwketting, een laatste familestuk. Via een tussenhandelaar in Lhasa biedt iemand in Shanghai plots een klein fortuin voor de jee-stenen ketting met bloedkoraal.
De gratis Chinese variant van whatsapp zorgde binnen Azië voor een totale omslag in communicatie.
Bagan, een zandvlakte in midden Burma, herbergt het zoveelste achtstewereldwonder. De vlakte is reeds lang droog en onvruchtbaar. In de middeleeuwen raakte het in vergetelheid. Het voortbestaan van de honderden tempels is vooral te danken aan armoede en desinteresse van de plaatselijke bewoners. De huidige restauraties leiden dankzij toerisme eerder tot herbouw – niet anders dan duizend jaar geleden.
Wat heet restauratie?
De stad lijkt op gang gehouden dankzij eindeloos veel reparaties, omleidingen, extra buizen en kabels. De voormalige Britse grandeur wordt niet gezien als nationale geschiedenis – en gedachteloos verkwanselt.
In Yangon verrijst een doorsnee Aziatische stad waar het verleden uiteindelijk alleen nog in het stratenpatroon terug te vinden zal zijn. Gelukkig hebben we de foto’s nog.
‘We bedelen niet!’ verweert een novice zich tegen de kritiek van een Duitse toeriste. ‘We vrágen niets!’
Vroeg in de ochtend gaan ze de straat op. Dun gekleed en blootvoets, ook in koude bergdorpen. Hun optreden kent een ingestudeerde discipline: kaarsrecht lopen, zwijgen, vooruit kijken en in rap tempo doorstappen.
Over de overeenkomsten tussen monniken en militairen, tussen weeskinderen en bejaarden.
Aan sommige uitnodigingen valt niet te ontkomen. Het eerste hapje rijst van een baby is een ritueel momentum in een land dat nog steeds een hoog percentage kinder-sterfte kent. Pas na zes maanden gaat men ervan uit dat het kind in leven blijft – en krijgt het een naam.
Wat voor een kado breng je dan mee, vraag ik aan een jonge vader. 'Een kilootje rijst,' zegt hij achteloos. Heel even neem ik hem nog serieus ook. –– Kathmandu in de winter.
In het woonvertrek van jonge, ondernemende gezinnen is in een hoek veelal een kleine uitsparing met een keukentje, bedbank, kinderbankje en eventueel tv-toestel.
De rest van de ruimte gaat op aan handel - of welke bezigheid het gezin dan ook als inkomen heeft.
Naast de boeddha-hoofdjes verschenen er in etalages van Thaise antiquairs fraai uitgelichte hoofdloze boeddha ter verkoop. Per slot staan er in musea ook brok-stukken opgesteld.
Zodra twee antiquairs in Bangkok iets nieuws in hun etalage hebben staan, concludeert de derde dat er handel in moet zitten. En dus worden er volop boeddha-rompen met antique finishing gemaakt…
'Waarom ga je niet 'n keer naar mijn geboortedorp?'
- Waarom zou ik?
'Het is er momenteel intensely green and quiet, de boeren hebben net rijstscheuten geplant.’
Op de hotelcomputer toont hij via Google Earth tegen welke helling van de Himalaya het ongeveer ligt.
Al sinds de zestiger jaren waren er Afrikaaanse handelaren die naar Parijs, Brussel, Amsterdam trokken om er kralen, bronzen voorwerpen en houtsnij-werken te verkopen.
Vooral in de begintijd waren er prachtige, markante figuren bij. Mister Fofana, hier op een regeringsbrochure over migratie (!), sjouwend door de Staalstraat, was een van de allerlaatsten.
Een stukje Amsterdamse geschiedenis.
'Politiek discussiëren we eindeloos, we begrijpen hoe belangrijk vrijheid is. Geestelijk vinden we die vrijheid kennelijk niet nodig. Als priester of goeroe accepteren we elke Tom, Dick of Harry die beweert het te weten.'
Oftewel, een gedeelde eerste plaats voor het oudste beroep ter wereld:
'I love you so much, I want you to be saved.’
Natuurlijk was ik verbaasd zo'n dertig schilders aan te treffen die gezamenlijk haar oevre aan het naschilderen waren. Maar het zien opkomen ervan, op half voltooide doeken, het zien van haar levenswerk tegelijkertijd in wording, was even vreemd als hilarisch.
‘Die gasten in Azië zijn soms zo goed dat je later nog kunt achterhalen welke drùk van wèlk boek zij kregen om na te schilderen,’ merkte 'n bevriende kunstschilder later op.
Musea twijfelen al eeuwen over wel of niet poetsen van hun collectie zilveren voorwerpen sieraden. Bij elke poetsbeurt verliest het metaal een buitenlaagje. Weliswaar minuscuul maar uiteindelijk krijgt het gevolg. Soms zie je antieke zilveren vaasjes of doosjes waarvan de repoussé bloemetjes door generaties huishoudpersoneel kapot werden gepoetst.
Juist ’troebele’ edelstenen fascineren. Onder grote druk tijdens het wordingsproces kwam onverwachts van alles samen. Met een bevroren biotoop tot gevolg.
‘Diamant is voor de verkoop,’ legt een handelaar me uit. ‘Deze zogenaamd troebele stenen zijn kostbaar, er zijn maar weinig gegadigden. Je moet veel kennis in huis hebben om de prijs te begrijpen.’
Verkoop geschiedt voornamelijk tussen handelaren onderling.
Bij vier families werk ik inmiddels samen met de derde generatie. De jonge garde accepteert me vooral als vriend-van-vader die zelfs opa nog heeft gekend.
Dan behoor je tot de familiegeschiedenis – die zo oud is als het gezamenlijke geheugen strekt – en ontvang je vertrouwen en respect.
Sinds de komst der Chinesen echter stelt mijn inkoop - en daarmee mijn betweterige mening - nog weinig voor.
Al gauw kreeg Aatje in de gaten dat men zelden echt keek naar de kunst die hij en Stan meebrachten.
Hun blik mijdde het voorwerp, uit angst dat ze er anders aan vast zaten, of zoiets.
Dit bracht hem op een pracht idee...
All photographs and texts ©Kashba Ais Loupatty & Ton Lankreijer.Webdesign:William Loupatty
Blog Nederlands