Home

KASHBA Asiatica

Ais Loupatty & Ton Lankreijer

Staalstraat 6

1011 JL Amsterdam

Open 12:00 – 17:00

Zondag / Sunday 14:00 - 17:00

Contact:

31-20- 6 23 55 64

lankreijer@me.com

kashba@planet.nl

Avalokiteshvara / Chenrezig

Afgelopen november kwamen we in Nepal op een verdieping boven een werkplaats dit beeld weer tegen – het stond er al voor de covidjaren.

De al wat oudere beeldenmaker, Khadga Raj Shakya, had er een viertal gegoten in de zestiger jaren. Deze laatste wilde hij nog voorzien van een halo, maar het kwam er nooit van.

Na verloop van tijd nam een familielid, ook in het vak, het beeld van hem over. Hij kwam er echter evenmin toe om er tijd en geld in te investeren.

Na zo’n dertig jaar kocht de zoon van de maker het beeld terug, hij zou het wel ‘even’ voltooien. Reeds vijf bezoeken zag ik het boven in de opslag staan – tussen stoffige fragmenten en onaffe gietsels.

Waarom moest er eigenlijk een halo achter? Vorm en betekenis kwamen eigenlijk zelfs beter uit. De belichaming van compassie werd met vele toeschietende handen benadrukt en het leed op de wereld werd gezien – het bleef niet onopgemerkt.

Ineens kregen Ais en ik de geest om te investeren – en ‘voltooiing' te voorkomen.

‘Ik zal ‘m van nieuw patina voorzien,’ knikte de zoon instemmend.

- Nee!!! riepen we in koor. Niks aan doen, precies zo laten!

Ervaring leerde dat zelfs goedbedoeld ‘afstoffen’ tot een totaal andere aanblik kon leiden.

Tijdens de covidjaren waren vele hotels gesloten of iets anders gaan ondernemen. Ons vertrouwde Tibet Guesthouse was nu voornamelijk een quarantaine halte voor Bengaalse contractarbeiders op weg naar een van de Arabische landen. 

Op zoek naar een wat veiligere stek liepen we op een avond zelfs het chique Yak & Yeti hotel even binnen – een luxe, vijf-sterren heritage hotel in Kathmandu. 

De directie bleek zich echter op het organiseren van bruiloften te hebben gestort. Indiase Bollywood muziek schalde door de gangen.

Maar kijk! 

Aan de rand van de lege, tamelijk donkere lobby vielen de contouren van een groot beeld op – onmiskenbaar die van het door ons pas aangeschafte beeld.

Eind vijftiger jaren werd het Yak & Yeti Hotel opgezet in een voormalig Rana-paleis door de danser alsmede chef-kok Boris Lissanevitch. 

Tijdens de tweede wereldoorlog was hij weggelopen uit het Russische leger en aanvankelijk in Calcutta beland.

Wellicht kocht Boris – of zijn compagnon – een van de vier gietsels, maar de oudere beeldenmaker kan zich dat niet precies meer herinneren.

Maar eh.. waar past bij ons nog een beeld van 185 cm?

Op het entresol dan maar. Balancerend op de rand kregen we de onderdelen weer in elkaar.

Van jaren in opslag naar een prominent plek. Met behoud van het oude, natuurlijke patina.

Avalokiteshvara, de bodhisattva van compassie  of 

– zoals een van de drie kruizen in het wapen van haar nieuwe woonoord symboliseert 

– van erbarmen. 

Rechterhand boven: een bidsnoer met 108 kralen. Meditatieve toewijding.

Rechterhand midden: het wiel dat Sakyamuni in werking zette met zijn leer.

Rechterhand onder: open, gevevend gebaar.

Linkerhand boven: een lotus groeit vanuit de modder door donker water naar de oppervlakte om zich in zonlicht te ontvouwen.

Linkerhand midden: Pijl & boog, aandacht en kennis.

Linkerhand onder: Waterpot, symbool van ontkieming.

PS: Voor alle duidelijkheid, wij verhandelen geen antieke beelden of fragmenten. Nooit gedaan. De afgelopen vijftig jaar zagen we er vele verdwijnen uit tempels en nissen – vaak dankzij brute kracht in de nacht. 

Toegewijdenen zullen ook nooit hun erfgoed verkopen. Daarom gaan we er vanuit dat antieke beelden doorgaans geroofd zijn en - om het in hun termen te stellen - slecht karma opleveren.

Het gaat ons niet om de de antiquiteit maar om de symboliek en de kwaliteit van het vakmanschap. Bovenstaande Avalokiteshvara is bij toeval het oudste beeld dat we ooit inkochten – nog steeds rechtstreeks van de kunstenaar.