Home
KASHBA Asiatica
Ais Loupatty
Ton Lankreijer
Staalstraat 6
1011 JL Amsterdam
Open 12:00 – 17:00
Zondag / Sunday 14:00 - 17:00
Contact:
31-20 - 6 23 55 64
06 - 588 41 370
'You'd better stay inside the guesthouse today, there may be fighting in the streets.'
- Just teach me some strong words. Will still do in Nepal.
Ik vraag niet of hij zelf al heeft gestemd.
Hij is een nazaat is van Gurung vrouwen uit de bergen en Tibetaanse soldaten die over de Himalays trokken en Nepal aanvielen – een kleine tweehonderd jaar geleden.
Het zou zo maar kunnen dat hij geen citizenship heeft en zoiets vertelt men niet graag.
Het klinkt hun niet als onrecht in de oren maar veeleer als armoeiig: je had kennelijk nooit
voldoende geld om de benodigde documenten te ritselen.
Het is de derde keer dat het volk mag stemmen.
In 1991 koos men voor het bekende en kon de oude macht nagenoeg blijven zitten.
Resultaat: alles verergerde.
Na een maoïstische strijd vanuit de jungle, stemde men in 2008 het koningshuis weg. Na 240 jaar monarchie werd Nepal even de jongste republiek ter wereld.
Sindsdien steggelde politici over de staatsvorm en nieuwe grondwet, terwijl ze de meeste energie staken in het behoud van hun plek op het pluche.
In 1991 kostte de verkiezing 9,83 Nepalese roepies per stemgerechtigde. In 2008 was dat opgelopen tot 275 en bij de huidige verkiezing komt men uit op minimaal 4.000 N.rps.
Het land is zo groot als Engeland en loopt in de volle breedte binnen 300 kilometer op van 0 tot boven de 8000 meter.
Met ontelbaar vele valleien in het midden- en hooggebergte als gevolg.
Er zijn een paar honderdduizend mensen betrokken om de tellingen te verrichten en te bewaken.
Uiteraard zijn sommigen van hen al een week voortijds op pad gegaan. Alles wat kan vliegen, is overbooked. Maar ook alle stinkende dieselbussen zitten overvol. Om te kunnen stemmen moet je terug naar waar je vandaan komt.
Ongetwijfeld allemaal ideale schoonzonen.
Er zijn 235 internationale waarnemers uit 54 verschillende organisaties naar Nepal gekomen - het is kennelijk nog steeds een interessant vakantieland.
Tevens zijn er 11 election officials, twee gedelegeerde regerings ambtenaren en zes al dan niet gepensioneerde senatoren uit de UK en Japan.
Bij de vorige verkiezingen waren er meer dan 60.000 buitenlandse waarnemers op komen draven, maar sinds Nepal een academische kwalificatie vraagt, is het aantal gezakt tot 18.222.
Zou dit officieel allemaal uit potjes voor ontwikkelingshulp komen..?
Het aantal high profile election observers telt 27, waaronder Jimmy Carter.
Bij aankomst liet hij zich voorlichten en legde vervolgens een verklaring van tevredenheid af.
Ongevraagd voegde hij er aan toe dat na het Westminster model van de afgelopen jaren, het Franse model wellicht geschikter is voor Nepal.
Even terzijde: Nepal moet nog steeds een grondwet samenstellen en meerdere groepen strijden al jaren voor een federatie.
Carter draagt Nepal een warm hart toe, hij komt er al jaren door de bergen trekken. Maar stel de ex-president van de USA zegt bij aankomst op Schiphol dat Nederland maar eens de republikeinse vorm moest uitproberen…
In zijn bescheiden onderkomen organiseert de Nepalese Chief Election Commissioner een receptie voor internationale bobo’s – India, USA, UK en China – die er alle gigantische ambassades op na houden in Kathmandu.
Toch is China is ook anders betrokken.
De Partij had bijvoorbeeld nog een paar duizend nooit gebruikte stemtrommels staan.
Er zijn 601 regeringszetels te verdelen.
Dertig van de 128 partijen zijn tegen nieuwe verkiezingen en gooien sindsdien met benzinebommen naar verkiezingsvoertuigen of naar de overvolle bussen met thuisgangers.
Velen gaan daarom maar liever met eigen vervoer.
Om te kunnen kiezen, moet men namelijk terug naar het dorp waar men staat ingeschreven.
Het is een jonge republiek, men gelooft er nog in.
Vlak voor de verkiezingen gaat - in overleg met Delhi - drie dagen de landgrens met India op slot.
Een Indiase bruidegom die dit niet had voorzien, kreeg slechts
- na opstand van heel zijn dorp - slechts twee uur de tijd om samen met zijn vader de grens over te gaan om de bruid op te halen.
Vorige keer, toen de kiezers geloofden dat het roer om zou gaan, waren de straten in de hoofdstad nagenoeg leeg doordat velen naar hun dorp vertrokken waren om een stem uit te kunnen brengen.
Deze keer zijn de straten leeg op bevel.
Zovele campagne-leiders roepen zo hard dat men niet bang moet zijn voor de bommengooiers, dat je vooral hun eigen angst erdoorheen hoort: ga naar huis en stem op mij!
Vele kiezers zijn echter afgehaakt na de laatste vijf jaar van politieke schertsvertoningen, corruptie en lamlendigheid.
Zelfs als je kunt lezen, lijkt me de voorlichting geen uitgemaakte zaak.
Elke partij kent alleen een symbool op het stembiljet.
Opdat ook analfabeten kunnen kiezen.
Nooit hoor ik geletterden daar minachtend over doen.
Wellicht is het vanzelfsprekender in een cultuur waarin de moeder-godin de vorm van een kruik heeft of waarin de eenheid van het bestaan wordt uitgedrukt met een staaf door een cirkel.
Het kiezen op persoonlijke namen is zonder bijgaande foto schier onmogelijk. Door het kast-systeem hebben velen dezelfde achternaam. En voor roepnamen keek men zelden verder dan de meest popi goden. Niet echt anders dan dat mijn moeder me naar Anthonius vernoemde omdat hij haar altijd hielp bij het terugvinden van haar sleutels. Maar dat is bij dertigers natuurlijk ook vaak een groot, existentieel probleem.
Lingam-yoni, niet veel anders dan yab-yum of ying-yang.
De nieuwe, jongere generatie politici kiezen voor een eigentijds symbool: bijv. een helicopter - waarvan er hier geregeld eentje crasht.
In een land met zoveel werkloosheid, willen velen een ‘nationaal budget-bepalend' baantje bij de overheid.
Op elke lijst van de kleine honderd partijen staan minstens enkele tientallen namen.
De pas opgerichte Third Gender Party telt maar liefst 153 namen;
onwaarschijnlijk opti-mistisch maar wel weer een originele coming out.
Het registratiebewijs moet overeenkomen met het persoons-bewijs. Elk stemburo heeft een groot boek vol kopieën.
Een groot aantal inwoners van Nepal, bijvoorbeeld de tweede of derde generatie Tibetaanse vluchtelingen, heeft geen identiteits-bewijs - en kennelijk ook nooit voldoende geld gehad om het te kopen - en mag dus niet stemmen.
Gelukkig, ze stond er op te stemmen, ze stond in het boek, ze mocht - en dat was ze geraden ook…
'No pictures! No pictures!'
- The free elections are secret..?
'Go! Go!’
Op bevel van het verkiezingscomité, panisch als men is voor ongeregeldheden, fraude, enzovoorts. Dat zou de tegenstanders van de verkiezingen alleen maar van argumenten voorzien.
'Op haar, op die rooie!?!' schampert de al wat oudere man. 'Met die sikkel om je hals haalt ze je naar zich toe en met die hamer dreunt ze op je kop – net zo lang tot je communistische sterretjes ziet!'
Bovenin rechts op het doek staan ze allemaal, van Lenin tot Mao; héél klein, dat wel.
Omdat ik niet meer kon ontcijferen dan 'Krimminelles' en 'Land' vroeg ik uitleg aan een buurman die buitenstond. Hij maakte een wild gebaar in de lucht, hij wilde niets, maar-dan-ook-nìets, met dat huis te maken hebben.
Bij de vorige verkiezing was er een crimineel die zich verkiesbaar stelde en voldoende 'vrienden' in zijn gebied wist over te halen met belofte of cash om gekozen te worden voor een regionale overheidsfunctie.
Op de dag van de eedaflegging legde de politie een cordon rond het regeringsgebouw.
Verborgen in een taxi wist hij toch binnen te komen, werd ingezworen en vertrok op dezelfde manier. Om er nooit meer een voet binnen te zetten.
Eenmaal lid van het politieke wereldje werd het nagenoeg onmogelijk hem nog te arresteren.
Voorbeeld doet echter volgen:
Op de verkiezingsdag maakte een knullige 'bomblast’ toch slachtoffers, o.a. een moeder met kind.
Na afloop bleek iedereen tamelijk verrast hoe redelijk de organisatie van duizenden stembussen in duizenden valleien was verlopen.
De buitenlandse waarnemers deelden royaal schouderklopjes uit. Ook aan zichzelf.
Boven de ingang naast deze zadenhandel staan - nog enigszins zichtbaar - de vijf Dhyani boeddha's geschilderd.
Daaronder - níet eroverheen - zijn de fotokopieën van de communitische partij gelijmd; misschien komt het toch nog allemaal wel goed...
All photographs and texts ©Kashba Ais Loupatty & Ton Lankreijer.Webdesign:William Loupatty