Home

KASHBA Asiatica

Ais Loupatty  

Ton Lankreijer

Staalstraat 6

1011 JL Amsterdam

Open 12:00 – 17:00

Zondag / Sunday 14:00 - 17:00

Contact:

31-20 - 6 23 55 64

06 - 588 41 370

lankreijer@me.com

kashba@planet.nl

Belletjes rinkelen, volk stroomt toe. Zilveren tempeldeuren zwaaien open. Een oudere man zit centraal voor een lingam-yoni. 

Een halfnaakte jonge kerel in een dhoti assisteert hem. Samen laten ze er melk, rijstebloem en heel veel water op neerkomen. Over de eikel spoelt het allemaal via de gleuf de wereld in. 

Vooralsnog in een emmer. 

De voorman heft een mantra aan en sommige toegewijdenen zingen mee. Naast me slaat slaat een jong echtpaar op cymbaaltjes in een sneller en sneller tempo met de tempelbellen mee. 

Plots zweeft er een grote vlam boven een van de schalen. In een vlugge, vloeiende beweging brengt de assistent de brandende schaal naar buiten. 

Met uitgestrekte armen dringen de wachtenden naar voren. Een paar tellen houden hun handen in de vlam om ze vervolgens op hun ogen te leggen. 

Ondertussen sluiten andere jongens geruisloos maar rap alle deuren. 

Nog geen twee minuten laten schallen er zware trommels en bellen door de hardstenen gangen. Iets verderop in het donkere gebouw gaan er gouden deuren open. Een klaarstaande menigte van vooral vrouwen veert op en gaat halsreikend op de tenen staan om het allemaal goed te kunnen zien.

Ook hier vloeit veel water en melk. Opnieuw ontstaan er plotse vlammen, maar nu op een forse kandelaar vol olielampjes. Met een doortastend gebaar pakt een stevige kerel de kandelaar op, loopt naar de rechter uitgang en werpt het in z’n geheel resoluut naar buiten. 

Tegelijkertijd sleept een jongeman een koperen pot naar de linker uitgang en vult de uitgestoken handen met een beetje witgekleurd prasad dat de meesten op hun voorhoofd plakken.

Ondertussen sluiten andere jongens geruisloos maar rap alle deuren. 

In een andere, kleinere tempel zien we later het eeuwenoude oude ritueel in een oorspronkelijkere vorm – voor zo ver we weten. De uitvoerende mannen houden ons scherp in de gaten: beslist geen foto’s. 

Terecht, magische rituelen moeten raadselachtig en mysterieus blijven en niet op een tweedimensionaal plat vlakje geanalyseerd worden.

De toegewijdenen wachten in alle geduld voor een grote nis die met een doek is afgeschermd. Er achter zijn schaduwen druk in de weer. Er boven stijgen wierookwolken op. 

Zekerheidshalve heeft hij z’n hele voorraad rietjes meegenomen.

Na een kwartiertje geeft een muzikant een felle stoot op een lang soort klarinet. Een trommel valt in. Vervolgens jagen de twee elkaar op. Onder de toegestroomde nieuwsgierigen wordt de spanning voelbaar. 

Plots gaat het gordijn met een ruk open. Een grote, zwarte Ganesh met rood-witte ogen staart ons aan. Naast me mompelden sommigen in ontzetting een paar woordjes ter bescherming, een mantra misschien.

De uitvoerder licht een streng bloemen van het beeld, loopt ermee naar de wachtenden om ze uit te delen en laat al gaande het doek achter hem dicht vallen.

De bedoeling, beweert men wel, is dat het beeld, de vorm gegeven kracht, rechtstreeks bij de toegewijde binnenkomt en het verstand te vlug af is. Daarom ook geen woorden, geen gebeden of uitleg. 

Het denken mag geen tel de kans krijgt om te herinneren of te analyseren en al doende te verhinderen dat het kwartje valt.

De vraag wie het beeld waarom die vorm gaf, behoort uiteraard tot het denken. De vraag of deze eeuwenoude foef nog effectief is in een met (digitale) beelden overladen wereld, eveneens.

M’n geestdrift om dit ritueel, deze voorstelling, daadwerkelijk een keer mee te maken, is van korte duur. 

Meteen erna stampt het reli-circus er alweer dwars doorheen.

Met een heuse olifant. 

De vrouwen naast me kijken lachend naar de buitenstaander en lijken een reactie van me te verwachten.

Mij deed het ritueel denken aan een te snelle, te ingewikkelde film waarbij ik na zes minuten al de draad kwijt ben en alles verder maar over me heen laat komen. 

Zo verging het me hier ook.

Wellicht was dat nou net de bedoeling…