Nederlands editie

English edition

De ondraaglijke naaktheid van het bestaan

Tot in de late middeleeuwen woonde in meerdere werelddelen een groot aantal mensen in kloostergemeenschappen. De intentie was spiritueel of godsdienstig, maar in de praktijk was het bedelaarschap een wijze van overleven voor arme lieden.

Amsterdam telde eind 16de eeuw op een bevolking van zo’n 15.000 inwoners maar liefst 21 abdijen - met de vrouwen- kloosters in duidelijke meerderheid. Van buiten de stadsmuren was een toeloop van zwervers en bedelaars.

In India was dit niet veel anders. Er bestonden talloze boeddhistische, hindoeïstische, jaïnistische bahals, gompa’s   en ashrams.

Althans, tot de binnenval van de islamitische Mogol vanuit Centraal-Azië in 1526. Daarop werden al deze religieuze stromingen teruggedrongen, het boeddhisme verdween nagenoeg geheel uit het land van oorsprong.

‘Het Hooggerechtshof heeft geweigerd naakte sadhus de toegang tot Shiva-tempels te ontzeggen. Het hof oordeelde dat naaktheid in naam van de religie niet als obsceen kan worden beschouwd.’

- The Kathmandu Post 27 aug ’25

Vier tot vijf miljoen sadhus zwermen er over het Indiase subcontinent. Dit is een ruwe schatting, want wie voldoet - tijdelijk ? - aan de titel ‘sadhu’.

Een sadhu heeft het maatschappelijke leven afgezworen en leeft van aalmoezen. ‘Hij wijdt zich aan het bereiken van bevrijding (moksha) met spirituele discipline’ - al straalt dat laatste er niet altijd vanaf.

Ik zag enkelen van hen voorbij komen met een belletje aan hun kloten - om vrouwen al van verre te waarschuwen.

Met hun naakte voorkomen leken ze niets en niemand serieus te nemen- en het liefst ambtenaren in hun hemd te zetten.

Ik zag ze soms de ene hash-chillum na de andere aansteken - en tenslotte wegzakken of in slaap vallen.

Sommigen leken me verschoppelingen van een rigide kastenstelsel. Ze waren paria dankzij geboorte in een vernederd nest.

Niet dat de bevolking precies wist waarom ze worden verguisd. Alleen de priesterklasse en andere elitaire kasten beweerden dat te weten.

Op de crematieplaatsen langs de rivier of nabij tempels smeren de mannen zich in met de as van verbrande lichamen.

De witgrijze huid scheidde hen van de omringende samenleving - die er juist alles aan deed om te overleven en zich voort te planten.

Fallus festival, Japan

De Naga Sadhus zijn verlossing van het wereldlijke bestaan toegewijd (moksha), inclusief hergeboorte oftewel reïncarnatie. De term komt van het Sanskriet woord ‘muc’, hetgeen ‘bevrijden’ betekent.

Voor vele sadhus lijkt moksha eerder vrijheid van te betekenen. Zowel vrij van maatschappij als van enigerlei ashram, bahal of andere kloostergemeenschap. Daar zijn ze duidelijk niet voor geschikt.

De naaktheid – zo veracht door de aanklager namens de nieuwe bourgeoisie 2.0 – hoort bij de naga sadhu als een vacht bij menig dier.

Maar ook bij een eeuwenoude traditie als een bruidsjurk van een bruid, bijvoorbeeld.

Bovendien wordt Shiva in deze tempel afgebeeld in zijn meest naakte vorm: als een abstract fallisch symbool.

In Indiase tempel, Tamil Nadu.

Deze langwerpige steen heeft door de eeuwen diepgaande betekenissen toebedacht gekregen:

‘Hoewel de lingam zijn oorsprong vindt in afbeeldingen van het mannelijke geslachtsorgaan, wordt hij beschouwd als het ‘uiterlijke symbool’ van de ‘vormloze werkelijkheid’, de symbolisering van de versmelting van de ‘oermaterie’ met het ‘zuivere bewustzijn’ in een ‘transcendentale context’. -wikipedia

In talloze oude tempeltjes en nissen door de vallei staat Shiva afgebeeld met een fors, staand lid.

Tegenwoordig is z’n zittende, mediterende afbeelding echter veel populairder.

Kuis dansend met een been opzij, kan ook.

Wanneer ze worden geschilderd, kunnen de kleuren van de airbrush zoet, licht, zacht of zelfs speels zijn.

Van zijn lijfspreuk ‘Geen schepping zonder vernietiging van het oude’ komt nog maar weinig tot uitdrukking.

Evenmin als van zijn hasjgebruik, overigens.

Shiva oogt in deze eeuw eerder als een wijze pater familias.

En tja, daar heeft een naga-sadhu op zijn beurt weer niets mee.

Maar er is nog hoop.

De rechters Kumar Chudal en Nahakul Subedi verwierpen het verzoekschrift en stelden dat naaktheid en obsceniteit niet synoniem zijn.

Het valt te bezien of Het Edele Lid door de toegewijde bevolking anders wordt bezien dan dat we allemaal er onze oorsprong vinden - inclusief voorouders en toekomstig nageslacht.

Dat daarbij nog een eicel nodig was, bleef lang in het ongewis. In de toenmalige belevenis was de vrouwelijke bijdrage voornamelijk die van een soort oventje.

Maar om even een vergelijking te trekken: welke christen zet met kerst nog vraagtekens bij de onbevlekte ontvangenis.

‘Naaktheid is gewoon een fysieke staat, die doorgaans verwijst naar het blootgeven van geslachtsorganen of lichaamsdelen.

Obsceniteit betekent echter iets dat seksuele begeerte opwekt, of sociaal-cultureel als schandelijk of aanstootgevend wordt beschouwd.

Niet alle gevallen van naaktheid kunnen dus als obsceen worden beschouwd.’

De meeste foto’s maakten we in of rond de Pashupati tempel tijdens diverse Shivaratri’s gedurende de afgelopen decennia.

Zie ook:

museumtaal, van puriteins naar preuts.

Blog index

In zekere zin verenigde de betoonde doodsverachting deze reizigers zonder enige bagage toch ook tot een duidelijk herkenbare groep onder de vele pelgrims.

Of ze nu door de Indiase vlakten trokken of door het Himalaya-gebergte, ze herkenden elkaar van ver.